Hydroponika charakteryzuje się tym, że rośliny uprawia się na jałowych substratach, aby poprawić jakość upraw. Zastępowanie ziemi innymi podłożami ma na celu głównie wykluczenie szkodników i chorób glebowych. Takie rozwiązanie ma jeszcze jedną korzyść – podłoża te można kolejny raz wykorzystać i nie tracą one swych właściwości. Istotne jest również to, że wykorzystywane w hydroponice podłoża nie stanowią odpowiedniego środowiska do rozwoju szkodników. Hodowcy chwalą również ich porowatą strukturę, która zapewnia optymalny dostęp powietrza do bryły korzeniowej. Obecnie na rynku dostępne są różne rodzaje podłoży hydroponicznych. Należy pamiętać o najważniejszych cechach, jakie powinien spełniać dobry substrat. Na pewno podłoże powinno być neutralne, wykazujące zdolność do wchłaniania wody, a zarazem być przesiąkliwe i przewiewne.
Keramzyt
Jednym z podłoży wykorzystywanych do upraw hydroponicznych jest keramzyt. Granulat keramzytowy składa się z małych okrągłych kulek, które powstały podczas wypalania gliny. Mają one porowatą budowę, przez co substrat ten jest przewiewny, sterylny, lekki, a przy tym utrzymuje wilgoć. Keramzyt może mieć różną granulację (od 2 do 24 mm). Najlepszym pomysłem jest stosowanie keramzytu o mieszanej wielkości, co zapewni najlepsze warunki dla systemu korzeniowego roślin. Granulat keramzytowy można stosować wielokrotnie, po uprzednim przepłukaniu go wodą lub namoczeniu w roztworze np. chloru. Ważną zaletą keramzytu jest to, że jest on neutralny dla środowiska i można go poddać recyklingowi. Często jest on dodawany do innych podłoży, na przykład do ziemi lub do włókna kokosowego, w celu poprawy warunków wilgotności czy przesiąkliwości.
Włókno kokosowe
Włókno kokosowe spotykamy dość często w uprawach hydroponicznych. Jest ono produktem ubocznym powstającym podczas rozłupywania orzechów kokosowych. Produkuje się je oczywiście w krajach strefy tropikalnej. Można je zakupić w formie brykietów w plastikowych torbach albo w postaci kostek i mat, które są wszyte w siatkę z materiału. Włókno kokosowe w formie brykietów posiada wysokie zdolności wchłaniania wody, natomiast kostki i maty kokosowe cechują się już mniejszą zdolnością wchłaniania wody i wykorzystywane są najczęściej w uprawach z ciągłym nawadnianiem. Wybierając włókno kokosowe, należy zwrócić uwagę na przesiąkliwość oraz przewiewność, ale także na zawartość sodu w takim podłożu. Jego obecność może wpłynąć na kondycję roślin.
Maty nawadniające
Maty nawadniające to produkty, które mają za zadanie utrzymywać wilgotność podłoża upraw. Jest to specjalny nasiąkliwy materiał, który podłożony pod doniczkami na desce drenażowej lub na dnie propagatora, nasiąka wodą, do której ma dostęp, a następnie dostarcza ją do wnętrza doniczek. Mata nawadniająca to bardzo wygodny i praktyczny sposób na utrzymanie stałej wilgotności podłoża.
Uprawy hydroponiczne bez grama ziemi
Na rynku jest wiele ciekawych rozwiązań, które mogą zapewnić optymalne warunki uprawy roślin. Najlepiej jest dobrać podłoże do gatunków roślin, które zamierzamy uprawiać. Niskie rośliny z drobnym systemem korzeniowym dobrze będą rosły w drobnym podłożu, jak na przykład włókno kokosowe z wysoką przesiąkalnością. Natomiast większe rośliny będą potrzebowały innego podłoża, o grubszej frakcji. Jak widać ziemia nie jest jedynym podłożem do uprawy, istnieją inne rozwiązania, które dają uprawom lepsze warunki do rozwoju, są wygodniejsze w eksploatacji i można używać ich wielokrotnie.
